Στοματολογία Info
Μας Ρωτάτε - Σας Απαντάμε
Η κακή υγιεινή του στόματος μπορεί να έχει επιπτώσεις στο στόμα και στη γενική υγεία του ανθρώπου. Τοπικά στο στόμα ευνοούνται κυρίως οι παθήσεις των ούλων, ο τερηδονισμός των δοντιών, η κακοσμία και λιγότερο συχνά οι λοιμώξεις (μυκητιάσεις, ιογενείς, βακτηριακές), ακόμα και ο καρκίνος του στόματος. Επιπλέον, μικρόβια του στόματος μπορεί να σχετίζονται με σοβαρά νοσήματα της καρδιάς (π.χ. ενδοκαρδίτιδα, βαλβιδοπάθειες, έμφραγμα κ.ά.) και συστηματικές λοιμώξεις που μπορεί να απειλήσουν και τη ζωή ακόμη των ασθενών.
Η πιο συχνή αιτία ματώματος των ούλων είναι η ουλίτιδα, η οποία οφείλεται σε συγκέντρωση μικροβιακής πλάκας, λόγω κακής στοματικής υγιεινής, και η περιοδοντίτιδα (προχωρημένη μορφή περιοδοντικής νόσου, που προκαλεί καταστροφή και στο οστούν της γνάθου). Αιμορραγία όμως από τα ούλα μπορεί να είναι πρώιμο στάδιο μιας σοβαρής νόσου, π.χ. ελκονεκρωτική ουλίτιδα, λευχαιμία, απλαστική αναιμία, φυματίωση, καρκίνος στα ούλα κ.ά.
Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στο στόμα είναι πολλές και σοβαρές. Οι πιο αθώες είναι η κακή στοματική αναπνοή, ο χρωματισμός των δοντιών από τη νικοτίνη, η ουλίτιδα, οι μελανές κηλίδες στα ούλα και το υπόλοιπο στόμα, οι λευκές γραμμώσεις στο κάτω χείλος και η νικοτινική στοματίτιδα (λευκές και κόκκινες περιοχές στον ουρανίσκο). Οι σοβαρές επιπτώσεις είναι η λευκοπλακία, που είναι μια προκαρκινική βλάβη και ο καρκίνος. Οι εννέα στους δέκα ασθενείς με λευκοπλακία και καρκίνο στο στόμα είναι καπνιστές.
Η απλή κατανάλωση αλκοόλ (1-2 ποτηράκια κρασί την ημέρα ή και σποραδική χρήση άλλων ποτών) δεν έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο στόμα. Η υπερκατανάλωση όμως ισχυρών αλκοολούχων ποτών για πολλά χρόνια φαίνεται ότι πράγματι αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο στόμα, ιδιαίτερα μάλιστα εάν συνοδεύεται και από υπερβολικό κάπνισμα.
Οι μυκητιάσεις του στόματος παρουσιάζουν αύξηση λόγω της εμφάνισης του AIDS, την αύξηση των καρκίνων του αίματος (λευχαιμίες, λεμφώματα), την αύξηση των ασθενών που έχουν κάνει μεταμόσχευση οργάνων και τέλος, στην αυξημένη χρήση φαρμάκων που ευνοούν την ανάπτυξη μυκήτων, π.χ κορτικοστεροειδή και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
Η κακή αναπνοή μπορεί να οφείλεται σε αίτια που βρίσκονται στο στόμα, τη μύτη, το αναπνευστικό σύστημα και σε συστηματικά νοσήματα. Επιπλέον, ορισμένες τροφές (σκόρδο, κρεμμύδι, πράσο) μπορεί να προκαλέσουν παροδική κακοσμία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, πάνω από 95%, η αιτιατής κακοσμίας βρίσκεται στο στόμα. Δύο είναι οι κύριες πηγές κακοσμίας. Πρώτον, κακή στοματική υγιεινή και παραμονή στο στόμα κυρίως πρωτεϊνών και δεύτερον, η αυξημένη παρουσία μικροβίων, κυρίως αναερόβιων. Και στις δύο περιπτώσεις παράγονται θειούχες ουσίες (μερκαπτάνες, υδρογονωμένα, σουλφίδια κ.ά.), οι οποίες έχουν δύο ιδιότητες, αφενός, έχουν κακή μυρωδιά και αφετέρου, εξατμίζονται με την αναπνοή.
Το πρώτο βήμα για την καταπολέμηση της κακοσμίας είναι να προσδιορισθεί η πηγή της κακοσμίας. Εάν οφείλεται σε τοπικά αίτια, πρέπει να βελτιωθεί η στοματική υγιεινή, να διορθωθούν τα προβλήματα στα δόντια και τα ούλα και να χορηγηθούν φάρμακα που μειώνουν τον αριθμό των αναερόβιων μικροβίων.
Οι άφθες είναι το συχνότερο νόσημα του στόματος και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση στρογγυλών, πολύ επώδυνων ελκώσεων (πληγές) στο στόμα που υποτροπιάζουν. Είναι ένα νόσημα μη-μεταδοτικό, το οποίο όμως, λόγω του έντονου πόνου, προκαλεί έντονη δυσφορία. Ο κόσμος πρέπει να ξέρει ότι μερικές φορές οι άφθες μπορεί να είναι εκδήλωση κάποιας σοβαρής νόσου. Η αντιμετώπιση τους δεν είναι απλή. Μπορεί να είναι τοπική ή συστηματική.
Τις πιο πολλές φορές τα αίτια εμφάνισης καψίματος στη γλώσσα είναι ψυχογενή (άγχος) ή αυτό οφείλεται σε λήψη διαφόρων φαρμάκων, τοπικά στο στόμα ή συστηματικά. Μερικές φορές είναι σύμπτωμα κάποιας στοματικής νόσου (π.χ. ομαλός λειχήνας, καντιντίαση, ιογενείς λοιμώξεις κ.ά.).
Τα πιο συχνά και ύποπτα σημάδια που μπορεί να υποκρύπτουν μια νόσο του στόματος είναι: αιμορραγία, κακοσμία, απότομη κινητικότητα στα δόντια, οδοντοστοιχία που τραυματίζει, πόνος, ξηροστομία, λευκή ή κόκκινη ή μελανή πλάκα, πληγή που δεν κλείνει, όγκος που προεξέχει.
